THÁNH ĐỊA LA VANG

Gần khu nhà tôi ở có một thị trấn tên là Guadalupe. Ngay ngã tư kế đó cũng có con đường Guadalupe. Không chỉ nơi bang Arizona tôi ở, mà ở các bang khác tôi cũng thấy tên đường này. Sự phổ thông của tên này khêu gợi nơi tôi trí tò mò. Tôi tự hỏi: Guadalupe là tên danh nhân? Địa danh nổi tiếng thời chiến tranh? hay v.v và v.v...Khi đọc trên Wikipedia tôi được biết đó là tên của Đức Mẹ Maria. Người, dưới hình dáng của cô gái 15,16 tuổi đã xuất hiện trên sườn đồi Tepeyac ( Mexico) ngày 9/12/1531, được nông dân Juan Diego chứng kiến. Đức Mẹ Guadalupe đã để lại hình ảnh của mình trên tấm áo choàng tilma, dệt bằng sợi xương rồng mà bà đang khoác trên người. Tấm hình này được trưng bày tại Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ Guadalupe và trở thành một trong những điểm hành hương thu hút nhiều người nhất trong thế giới công giáo.

Ngày 17/8/1798,  vua Cảnh Thịnh (Tây Sơn) đã ra chiếu chỉ cấm đạo. Nhiều giáo dân vùng Quảng Trị đã phải lánh nạn tại núi rừng La Vang. La Vang, vốn nằm trong khu vực Dinh Cát, thời Chúa Nguyễn Hoàng thế kỷ XVI. Ngày nay, thuộc xã Hải Phú, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Trong hoàn cảnh ngặt nghèo, thiếu ăn, bệnh tật, bị quan quân săn đuổi đó, Đức Mẹ đã hiện lên an ủi, chỉ dẫn cách chữa bệnh bằng các lá cây có gần đó. Mẹ còn hứa: Từ nay về sau, hễ ai chạy đến cầu khấn Mẹ tại chốn này, Mẹ sẽ nhận lời ban ơn theo ý nguyện.

Nhờ có sự kiện Đức Mẹ hiện lên tại La Vang mà Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ La Vang được xây dựng. Công trình kéo dài từ năm 1924 - 1929, đại trùng tu năm 1959. Vào mùa hè năm 1972, Thánh đường này bị hủy hoại, chỉ còn sót lại tháp chuông. Mỗi năm có hàng triệu người đến hành hương tại thánh địa. Họ đến, có thể, vì chân thành tin tưởng vào lời hứa của Đức Mẹ. Có thể, vì nơi đây là miền đất thiêng . Hay là muốn tận mắt chứng kiến sự hủy diệt do con người tạo ra khi nhìn thấy chơ vơ gác chuông, với các tàn tích chiến tranh còn in dấu trên đó. Đoàn chúng tôi trên đường dự buổi họp mặt Liên Trường Nông Lâm Súc lần thứ VII, có đi ngang nơi này và đã ghé lại.

Nếu đi từ Huế trên quốc lộ 1A, còn khoảng 6km đến Quảng Trị (1) thì thấy bảng chỉ dẫn đường vào thánh địa. Xe chúng tôi rẽ trái vào một con đường lộ phẳng phiu. Hai bên đường là ruộng lúa xanh mầu. Trời nắng trong. Từng mây xanh ngắt. Chưa vào thánh địa, nhưng khung cảnh yên tĩnh hai bên đường đã khiến ta cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái. Anh tài nói: Vào ngày "Kiệu" (2), xe chở tín đồ hành hương, nối đuôi nhau đậu từ chỗ rẽ này đến tuốt thánh đường. Mọi người phải xuống xe đi bộ. "Trời! Đi bộ hơn cây số chứ chẳng chơi?", tôi nghĩ thầm trong bụng. Sáng Thứ Bẩy, ngày thường, không"đụng" lễ hội, nên anh tài kiếm được chỗ đậu xe dễ dàng. Chúng tôi xuống xe và ghi lại hình ảnh chuyến hành hương, bắt đầu từ chỗ đậu xe.

Từ cổng đi vào, chúng tôi nhìn thấy Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ La Vang mới, thật to đẹp đang xây dựng, có lẽ sắp hoàn thành. Trên con đường dẫn đến tượng đài Đức Mẹ, chúng tôi dừng lại để chụp di tích tháp chuông cổ. Tôi lại gần, lấy tay sờ vào gạch, mong rằng sẽ cảm nhận được chút gì còn sót lại của tang thương chăng? Thật vô vọng và hão huyền, phải không các bạn? Tôi chỉ mơ hồ cảm nhận được sự kỳ diệu của thánh tích là, người ta có thể hủy diệt tất cả, chỉ trừ lòng tin. Tháp chuông cổ còn sừng sững ở đây là chứng cớ mạnh mẽ, hùng hồn về đức tin. Và với niềm tin đó, tôi theo các bạn trong đoàn leo lên các bậc thang dẫn đến khu vực có tượng Đức Mẹ bế Chúa Hài Đồng.

 Mẹ tôi là Phật Tử thuần thành và tôi theo mẹ. Nhưng, trong không khí bàng bạc một niềm tin và thành kính hun đúc từ trăm năm qua của hàng triệu người đã đến viếng nơi đây, tôi đã thành tâm đứng trước tượng Đức Mẹ, cầu xin Mẹ ban cho gia đình, bằng hữu, người thân thuộc  của tôi được bình an, tai qua nạn khỏi.

Lúc đó có khá nhiều người ở nơi khu vực tượng đài. Một nhóm ca đoàn nữ trong trang phục váy trắng do một linh mục dẫn dắt đã làm lễ nơi đây. Không khí nơi này sống động hẳn lên. Sau khi tan lễ, họ tíu ta tíu tít chụp ảnh cho nhau và có một số người hiện diện cũng nhào vào ăn ké, chụp hình chung với họ. Như một bầy thiên nga trắng. Mầu trắng tinh khiết. Sắc mầu vô nhiễm. Trên khuôn mặt tươi cười, thoáng nét bình yên của họ. Tôi đọc được lòng thành kính dâng lên Đức Mẹ lòng tin không dời đổi vào Mẹ. Tôi không biết, khi rời khỏi nơi đây, họ có lại sa vào những vụn vặt, buồn đau, cơm áo quấn thân của cuộc đời này hay không? Nhưng, trong những phút giây có mặt tại nơi này, tôi không hề thấy trong nét cười, trên khuôn mặt của họ vướng bận tục lụy. Theo tôi, chỉ cần một giây cõi lòng được nhẹ tênh, thanh thản khi hiện diện nơi đây cũng quá đủ cho công lặn lội, đường xá xa xôi rồi...

Theo chân bạn Thái Lan chúng tôi đến Giếng Nước Đức Mẹ. Người ta tin rằng uống nước nơi đây có thể chữa được nhiều bệnh. Phụ nữ tin rằng đắp nước lên mặt sẽ làm da bớt nếp nhăn, mịn màng, tươi mát hơn. Anh Danh cũng đến đắp nước lên mặt. Rồi lấy khăn lau cho khô liền khi. Thấy thế, Hương Hồ: Anh phải để lâu một chút mới có công hiệu. Thế là, chàng ta lật đật lấy nước vuốt mặt lại. Mọi người phá lên cười. Ủa! Sao lại cười dzậy ta?

Nhà tôi lấy nước tại giếng này đổ đầy 2 chai nhựa: Em mang về Sài Gòn cho con và các bạn. "Lúc vào cửa an ninh tại phi trường, họ đâu có cho mà em mang làm chi?", tôi "théc méc"." Kệ! Không cho thì thôi..", nàng cứng rắn trả lời. Dzậy mà mang được 2 chai nước đó về tới Sài Gòn quý dzị à. Chịu! Không thể hiểu được vì sao.

Đức Mẹ hiện lên ở Tepeyac. Để lại chân dung mình. Nơi trưng bày trở thành địa điểm hành hương có hằng triệu người đến chiêm bái. Không nghe kể về mọi khổ nạn và tai họa chiến tranh xảy ra ở vùng Tepeyac này. Trở lại Thánh Địa La Vang, thoạt tiên, Đức Mẹ hiện ra tại đây, vì thương xót giáo dân chịu mọi khổ nạn do đức tin của họ. Và với riêng tôi, tôi tin rằng Đức Mẹ đã biết được những tai ương do chiến tranh sẽ mang lại cho vùng đất này, nên mới hiển hiện ở đây như một lời nhắc nhở: Hãy tin vào ta, vì chỉ có vậy các con mới không sa vào sự cám dỗ của hận thù, của lòng ác. Và tôi cũng tin tưởng rằng: Quảng Trị, người dân Quảng Trị chắc chắn sẽ có một tương lai tươi đẹp, vì họ đã vượt qua được mọi thử thách và số phận. Số người đến hành hương hàng năm  tại Thánh Địa La Vang ngày càng tăng, như một chỉ dấu cho biết, Quảng Trị đang dần trở thành miền đất linh thiêng được mọi người biết đến.

Arizona, mùa nắng gắt

13 tháng 8 năm 2023

Trịnh Đình Nam

Chú thích:

1- Thánh địa cách Huế 60 km về hướng Bắc và cách Cổ thành Quảng Trị 6 km về hướng Nam

 2- Ngày 15/8 hàng năm có tổ chức lễ hội hành hương tại La Vang, gọi là Kiệu.