Trần Minh Khải 

1)-Nguồn gốc và hình dáng Tôn Ngộ-Không :

"Hầu vương thưa :

- Thưa thầy , tôi không cha mẹ !

Tổ Sư nói :

- Người sao không có cha mẹ, không lẽ cây đá sanh ngươi sao ?

Hầu vương thưa :

- Ðúng vậy ! Nguyên nơi núi Hoa Quả có hòn đá lớn , kết tinh nhật nguyệt lâu ngày , rồi một đêm mưa vang lên tiếng nổ , đá ấy nứt hai , sanh ngay tôi từ lúc đó .

Nghe nói, Tổ Sư mừng thầm hỏi :

- Như vậy là thiên địa cấu tạo ra ngươi . Thôi ngươi hãy đi qua lại cho ta xem nào .

Tổ Sư cười nói :

- Nhà ngươi bộ tịch hệt như khỉ . Ðể ta xét theo diện mạo mà đặt tên cho .

Hầu vương sụp lạy tạ ơn . Tổ Sư nói :

Tề Thiên đại thánh tướng không cao,

Hình giống Lôi Công chẳng khác nào.

Mặt thồn đầu tròn mình tóp vạt,

Lông nhiều miệng nhọn tánh bào hao.

Tay cầm thiết bảng oai như cọp,

Trán đội kim cô sáng tợ sao.

Mắt lửa tròng vàng tài phép giỏi,

Lòng nhơn hay cứu kẻ lao đao.

2)-Lý-Trí và Tài-Năng:

"Ngọc Hoàng nghe tâu giật mình phán :

- Loài yêu nghiệt, cả gan dám xúc phạm thiên trào ! Các thiên tướng mau xuống bắt nó đem về đây.

Thái Bạch Kim Tinh tâu :

- Yêu hầu háo danh nói bướng, nó không biết chức nào lớn nhỏ. Nếu sai binh tướng đi bắt nhọc công , mà chưa chắc đã bắt được ! Xin Ngọc-hoàng hạ chỉ chiêu an, phong chức ấy cho nó, tưởng cũng không tốn gì lương bỗng, mà cũng chẳng hại gì của thiên triều. Chẳng qua đó chỉ là một hư danh.

Ngọc Hoàng phán hỏi :

- Sao gọi là hư danh ?

Thái Bạch Kim Tinh tâu :

- Thuở nay có chức Tề-Thiên-Ðại-Thánh bao giờ . Nay phong cho nó là hữu danh vô vị, không có phẩm trật nào, không có quyền cai trị ai . Như vậy nó sẽ an lòng, khỏi còn phá phách.

Ngọc Hoàng y tấu truyền viết chiếu, sai Kim Tinh hạ giới chiêu an lần nữa.".

"Thổ Ðịa thưa rằng:

-Nội vườn cộng hết thảy là ba ngàn sáu trăm cây, phía trước một ngàn hai trăm cây bông trái nhỏ, ba ngàn năm mới chín một kỳ, ăn nó thì thành tiên, nhẹ mình mà thêm sức. Còn giữa vườn một ngàn hai trăm cây, bông trái có từng, trái ngọt lắm, sáu ngàn năm mới chín một kỳ, ăn nó thì bay như chim mà trường sinh bất lão. Còn phía sau một ngàn hai trăm cây, chín ngàn năm mới chín một kỳ, trái có gân màu tía, nhỏ hột hơn hết, ăn nó thì sống bằng trời đất ".

"Thích Ca nói:

- Ngươi trừ phép trường sanh và biến hóa ra, còn phép chi hay nửa chăng, mà dám đòi nhường ngôi Thượng Ðế?

Tề Thiên nói:

- Ta có phép rất nhiều, 72 phép huyền công, luyện đặng trường sanh bất tử, và cân đẩu vân cũng hay, nhảy một nhảy hơn 108.000 dặm. Tài phép như vậy làm vua trời không xứng hay sao?

Thích Ca nói:

- Vậy thì ta đánh cuộc với ngươi, nếu ngươi nhảy khỏi bàn tay hữu của ta, thì ngươi hơn, ta bảo Thượng Ðế nhượng thiên cung cho ngươi, khỏi bề chinh chiến, còn ngươi nhảy không khỏi bàn tay ta, thì ngươi trở về trung giới tu ít kiếp nữa sẽ lên tranh đoạt .

Tề Thiên nghe nói cười thầm rằng:

- Thích Ca thiệt quê mùa quá! Lão Tôn nhảy một cái 108.000 dặm, sá chi bàn tay, dầu bao lớn, lại nhảy không khỏi .

Nghĩ rồi hỏi lớn rằng:

- Ngươi làm chủ việc ấy chắc không?

Thích Ca nói:

- Chắc .

Nói rồi xòe bàn tay hữu ra, bằng lá sen.

Tề Thiên cất thiết bảng, rồi co giò nhảy qua! La lớn rằng:

- Ta qua khỏi rồi .

Ngó quanh quất thấy năm cây cột đỏ như thịt, trên ngọn có mây xanh.

Tề Thiên nói:

- Mình nhảy xa quá, tới đây cùng đường rồi, thì Thích Ca bảo Thượng Ðế nhường ngôi cho mình chắc lắm! Song mình phải làm dấu, phòng sau đối nại với Thích Ca . Nghĩ rồi nhổ lông hóa viết mực, đề tại cây cột giữa, tám chữ rằng: "Tề Thiên Ðại Thánh đáo thử nhứt du". Nghĩa là: Tề Thiên đi chơi tới chỗ đó.

Ðề rồi lại đái xuống gốc cột thứ nhất một vũng, rồi cân đẩu vân trở lại, té ra cũng còn đứng trong bàn tay. Thích Ca mà nói rằng:

- Ngươi là con khỉ đái vất! Ra không khỏi bàn tay ta mà còn múa mỏ!

Tề Thiên nói:

- Ngươi có theo ta đâu mà biết, ta đi tới chân trời, thấy năm cây cột đỏ, trên ngọn có mây xanh, ta có làm dấu, ngươi không tin đi mà coi?

Thích Ca nói:

- Ta chẳng đi đâu hết, ngươi hãy cuối đầu xuống mà coi?

Tề Thiên trợn mắt dòm xuống, thấy ngón tay giữa của Thích Ca có đề tám chữ: Tề Thiên Ðại Thánh đảo thử nhứt du, dưới cộng tay cái còn bọt nước đái!

Tề Thiên hoảng kinh nói rằng:

- Kỳ không kìa! Ta đề tám chữ đó nơi cây cột chống trời, sao lại ở nơi tay nọ! Chắc họ có phép tiên tri, làm vậy đặng gạt mình, ta chẳng hề tin, đi coi lại một nữa .

3)-Là người mưu lược, tổ chức cho cuộc thỉnh kinh đuợc thành công:

"Còn Tôn Hành-Giả có chuyện ngủ không đặng, hết canh một ngồi dậy thưa với Tam Tạng rằng:

- Thầy ôi! Tôi xin thương nghị việc nầy với sư phụ .

Tam Tạng hỏi: "Thương nghị sự chi?

Tôn Hành-Giả thưa rằng:

- Ban ngày tôi khoe tài với Thái Tử. Bắt yêu quái như lấy đồ trong túi áo, bây giờ tôi nghĩ lại thiệt khó vô cùng.

Tam Tạng hỏi:

- Khó làm sao?

Tôn Hành-Giả thưa rằng:

- Thầy biết tụng kinh siêu độ, chưa xem đến luật Tiêu Hà chế rằng: Bắt ăn trộm ăn cướp thì có của tang làm bằng mới đặng. Nay con yêu ấy làm vua đã ba năm, ngày lâm triều với bá quan, đêm ngủ với Hoàng Hậu, tôi lấy cớ chi mà bắt nó, rồi mới hài tội làm sao ?

Tam Tạng nói:

- Thì ngươi luận sơ nghe thử .

Tôn Hành-Giả thưa rằng:

- Nếu tôi bắt đặng nó đi nữa, nó hỏi tôi rằng: Trẫm không phạm tội chi, sao ngươi hành hung bắt trẫm? Tôi có bằng cớ chi mà trả lời?

Tam Tạng nói:

- Ngươi là người thông thạo việc đời, tự ý tính lả nào mà giải oan kẻo tội nghiệp. Vì linh hồn cầu khẩn đã hết lời.

Tôn Hành-Giả cười rằng:

- Tôi mới tính đặng một kế, cũng như bắt ăn trộm có đồ tang, song tánh thầy ở chẳng công bình, e làm không đặng việc .

Tam Tạng hỏi:

- Ta không công bình làm sao?

Tôn Hành-Giả cười rằng:

- Thầy thấy Bát Giới ú quá, nên thầy cưng như trứng mỏng, chuyện chi cũng hay binh vực .

Tam Tạng nói:

- Ta bây giờ không tư vị nữa, ngươi tính kế làm sao?

Tôn Hành-Giả thưa rằng:

- Ðêm nay sáng trăng, Bát Giới đi với tôi đến giếng ấy mà vớt thây. Cái đó là tang vật. Mai vào đền mượn cớ trình điệp thừa cơ lấy thiết bảng đánh đùa, nó có bắt lỗi, đem thây ra làm tang tích, thì Hoàng Hậu khóc chồng. Thái Tử khóc cha, bá quan thấy vậy cũng động lòng, trông bắt đặng yêu mà trị tội .

Tam Tạng khen rằng:

- Phải lắm, phải lắm, song lại e Bát Giới không chịu đi .

Tôn Hành-Giả cười rằng:

- Thấy chưa, tôi nói thầy có tánh riêng tây, hay cưng Bát Giới; sao thầy biết nó không chịu đi, miễn thầy ở công bình, chẳng những là Bát Giới phải đi, dầu nó Cửu Giới tôi sai cũng được .

Tam Tạng nói:

- Tự ý ngươi, bảo đặng thì bảo, sai đặng thì sai, ta chẳng hề tư vị chi hết .

4)-Khuyết Điểm:

"Tam Tạng cằn rằng hoài, cả canh cả buổi.

Nguyên Hành-Giả là cốt khỉ, tánh không chịu ai ngầy, thấy Tam Tạng nói nhỏ nói to, cà riềng cà tỏi, nín hoài không đặng, trợn con mắt giộc mà nói rằng:

- Thầy nói tôi làm không đặng Hòa Thượng, đi không tới Tây Phương, thôi thầy chẳng nói cằn rằn làm chi, để tôi trở về cho rảnh .

Tam Tạng chưa kịp nói lại, Tôn Hành-Giả nói lớn rằng:

- Tôi đi đó .

"Tôn Hành-Giả nói:

- Bà báo hại tôi hết sức! Ðã cứu tôi khỏi nạn, tôi cũng vâng lời theo kẻ thỉnh kinh. Sao bà lại bất nhân, để cái kim cô trên mão, gạt tôi đội mão ấy, truyền niệm chú nhức đầu. Phải là bà hại sanh cầu, sao gọi là từ bi cứu khổ?

Quan Âm nghe nói cười rằng:

" Tôn Hành-Giả nổi giận nói rằng:

- Khi ta giã từ có dặn như vầy: Nếu gặp yêu quái thì nói ta là học trò lớn của thầy, thì nó chẳng dám làm hại. Sao ngươi cãi lời ta?

Bát Giới nghe nói nghĩ rằng:

- Môi hỉnh chẳng bằng nói khích .

Nghĩ rồi nói rằng:

- Anh ôi! Phải đừng nói tên anh, hãy còn khá khá. Bởi vì nói tên anh nó mới làm dữ vô cùng!

Tôn Hành-Giả hỏi:

- Ngươi nói làm sao đó?

Bát Giới đáp rằng:

- Tôi nói: Yêu tinh đừng vô lễ mà làm hại thầy ta. Ta hãy còn một vị đại sư huynh là Tôn Hành-Giả, thần thông quảng đại, năm xưa phá tới thiên cung. Nếu anh ta đến đây, thì bây chết cả lũ.

Huỳnh Bào nổi giận nói lớn rằng:

- Mi tưởng Tôn Hành-Giả là tài lắm, dám chọc ta sao? Nếu nó đến đây thì ta lột da rút gân, ăn thịt và lấy xương mà làm thuốc. Chớ bộ nó ốm lắm, rán mỡ có bai nhiêu. Tại mi đem con khỉ mà nhát ta, nên ta làm cho khỉ ốm ra mặt. Vậy mới biết thấp cao .

Tôn Hành-Giả nghe nói nổi giận, trợn mắt cào tai, nhảy xuống hét lớn rằng:

- Sao dám mắng ta như vậy?

Bát Giới thưa rằng:

Xin đại ca bớt nóng. Ấy là Huỳnh Bào nói, tôi học lại cho anh nghe .

Tôn Hành-Giả nói rằng:

- Thôi em chờ ở đây . Ta phải đi đánh mới xong. Vì nó mắng ta nên giết nó báo cừu cho đã giận. Rồi trở về Thùy Liêm Ðộng chớ không theo bảo hộ Ðường Tăng .

Bát Giới nói:

5)-Trung nghĩa với Thầy (Lòng Nhân):

"Tôn Hành-Giả nói:

- Cứu ngươi khó gì, ngươi có biết thầy ở đâu chăng?.

- Sa Tăng rơi lụy nói rằng:

- Anh ôi, yêu tinh nóng ăn quá, không kịp nấu nướng chi hết; nó đã ăn sống thầy!

Nói xong lòng như dao cắt, lụy tợ mưa sa!

Không kịp cứu Sa Tăng, Bát Giới, Tôn Ngộ-Không nhảy lên mây về tới Ðông sơn, liền nhảy xuống núi cất tiếng khóc vang rằng:

- Thầy ôi, nghĩ lại khi trước tôi làm phản, bị đè tại Ngủ Hành Sơn, nhờ thầy cứu tôi khỏi nạn. Tôi quyết lòng đánh ma quỷ , bảo hộ thầy đến phật thỉnh kinh, chẳng ngờ mới nửa đường, mà thầy bị yêu ăn sống!:

Tôn Hành-Giả than khóc và nghĩ rằng:

6)-Không bị Nhục Dục, Sắc giới cám dỗ :

"Ðến canh hai trăng mới mọc, trận gió thổi ào ào!

Gió qua rồi, nghe mùi xạ thơm tho, tiếng thổi khua rổn rảng.

Tôn Hành-Giả nghiêng mình ngó ra, thấy một người con gái lịch sự bước vô.

Tôn Hành-Giả cố ý, cứ việc tụng kinh hê hà.

Nàng ấy bước lại gần ôm ngang Hành-Giả mà hỏi rằng:

- Tiểu hòa thượng tụng kinh gì đó?

Tôn Hành-Giả nói:

- Kinh hàng ma kinh .

Nàng ấy nói:

- Ai nấy đều ngủ hết thầy còn tụng làm chi?

Tôn Hành-Giả nói:

- Ðã vái rồi không tụng sao đặng?

Nàng ấy ôm riết Hành-Giả và hôn và nói rằng:

- Thầy đi ra vườn sau với tôi!

Tôn Hành-Giả làm bộ nghẻo đầu mà nói rằng:

- Thiệt cô không biết điều lắm! Lời xưa nói: Có đuyên ngàn đặm mới nên đôi, không nợ bên mình không kết bạn .

Nàng ấy nói:

- Sao tôi không biết điều! Sẳn đêm nay sao tỏ trăng rạng, thầy đi với tôi ra sân vườn mà chơi .

Tôn Hành-Giả nghe nói nghỉ thầm rằng:

- Nói vậy sáu sải kia cũng bị mê sắc mà chết! Nay ăn quen nó đến dụ ta .

Liền nói xuôi rằng:

- Nàng ôi! Tôi là người tuổi tác còn nhỏ, nên tôi không biết chuyện chơi!

Nàng ấy nói:

- Thầy đi theo tôi, tôi sẽ bày biểu .

Tôn Hành-Giả cười thầm nghỉ rằng:

- Thôi, mình đi theo nó, còn nó có bày biểu cách nào!

Hai người choàn tay ra tới sau vườn.

Nàng ấy ngéo chân Hành Giả vật nhào xuống đất mà kêu rằng:

- Anh ôi, anh ôi .

Và kêu và mơn trớn!

Tôn Hành-Giả thấy nựng niệu, sợ để lâu nó ăn thịt mình. Nghĩ rồi chụp tay nó mà vật xuống.

Nàng ấy nói:

- Anh ôi, anh ôi! Anh vật tôi làm chi?

Tôn Hành-Giả nghỉ rằng:

- Không thừa dịp nầy mà đánh nó mà đợi chừng nào chi bằng ra tay trước thì mạnh .

7)-Thâm nhập Kinh tạng :

"Cách một tháng đi đến cụm rừng kia, Tam Tạng nghe tiếng sóng bủa.

Liền hỏi rằng:

- Các đồ đệ ôi! Tiếng sóng ở đâu dữ vậy?

Tôn Hành-Giả cười rằng:

- Ba đứa tôi không nghe tiếng sóng, sao có một mình thầy nghe mà thôi, chẳng qua thầy nghi quá, nên quên hết tâm kinh!

Tam Tạng nói:

- Từ khi Ô Sào thiền sư truyền tâm kinh đến nay, ngày nào ta không đọc! Thầy quên câu nào ở đâu?

Tôn Hành-Giả thưa rằng:

- Thầy quên câu nầy: Vô nhãn, nhỉ, tỉ, thiệt, thân, ý. Nghĩa là: Không biết tới con mắt, lổ tai, lỗ mũi, cái lưỡi, cái mình, cái ý. Nên người tu hành, con mắt chẳng xem sắc tốt, lỗ tai chẳng nghe tiếng tục tiểu, lỗ mũi chẳng ngửi hơi thơm, cái lưỡi chẳng nếm mùi ngon, cái mình chẳng thèm sung sướng, cái ý chẳng hay vọng tưởng, ấy là trừ sáu môi giặc trong mình. Chớ thầy trong ý hay nghi sợ yêu quái, lỗ tai nghe tiếng sóng cũng giật mình, sao gọi là nhớ tâm kinh, e đi Tây Phương không đặng .

Tam Tạng nói:

- Ta nghĩ từ khi phụng chỉ ra khỏi Trường An, trải gió tắm mưa, ăn sương nằm tuyết, biết ngày nào đến Phật mà thỉnh kinh .

Tôn Hành-Giả nói:

8)-Con Đường Giải Nghiệp :

"Quan Âm nói:

- Ta vâng sắc Phật, đi xuống Ðông Ðộ tìm kẻ thỉnh kinh, đi ngang qua đây nên ghé mà thăm đó .

Ðại Thánh nói:

- Phật Như Lai nói gạt, đè tôi dưới núi nầy. Gần năm trăm năm, cựa mình không đặng. Xin Bồ Tát làm phước, cứu lão Tôn một phen .

Quan Âm nói:

- Ngươi làm tội đầy trời, nếu cứu ngươi ra, quen thói yêu càng không nên lắm .

Ðại Thánh nói:

- Tôi đã ăn năn chừa lỗi, xin ngài cứu độ, tôi chịu đi tu .

Quan Âm nghe nói quá đỗi mừng, mới nói với Ðại Thánh rằng:

- Ngươi muốn làm phải thì trời cũng độ cho, ngươi đã quyết tu hành, đợi ta xuống Ðại Ðường tìm một thầy thỉnh kinh, dặn ghé mà cứu, thì ngươi theo làm đệ tử, giữ phép Phật mà đi tới Tây Phương thỉnh kinh về, cũng thành chánh quả .

Ðại Thánh nói:

"Bát Giới nói:

- Người phàm tác tệ đã xong, ai dè Phật Kim Cang cũng tác tệ, đã vưng chỉ Phật đưa về Ðông Ðộ, sao nữa chừng lại bỏ xuống, thiệt là không nổi tới lui, biết làm sao mà qua sông cho đặng?

Sa Tăng nói:

- Thầy đã hết tai phàm chắc không sa xuống nước, xin anh làm phép, đưa thầy qua sông .

Tôn Hành-Giả biết thầy còn mắc một nạn nầy mới dứt, nên không đặng nói ra, cứ cười và lắc đầu, nói:

- Không nổi, không nổi!

Sau cuộc hành trình thỉnh Kinh, Tề-Thiên-Đại-Thánh đã đạt đạo và thành phật với danh hiệu Đấu-Chiến-Thắng Phật và được thờ phượng trong một số các quốc gia Á Châu cho tới ngày nay.