BÀI VIẾT TAM NGỮ:Việt, Pháp và Anh
( Tác giả là nữ bác sĩ Nguyễn Ngọc Lan Châu, ái nữ của BS Nguyễn Thượng Chánh & DS Nguyễn Ngọc Lan )
*****
Một chiến-sĩ đã gục ngã trong nhiệm vụ bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng & Một câu-chuyện bi thương đã xảy đến cho gia đình anh ta
Tác giả/Pháp Ngữ: Nữ BS Nguyễn Ngọc Lan-Châu
Dịch giả/Việt Ngữ: DS Nguyễn Ngọc Lan
Anh ngữ: Viêt Báo Westminster Cali-USA
Sau 6 tuần chiến đấu với một kẻ thù vô hình trong thầm lặng và đau đớn để được sống còn, người anh họ của tôi, Thông Nguyễn mà chúng tôi đã gọi một cách thân thương là Toutou, cha của 2 đứa con và là một cán sự y tế (préposé aux bénéficiaires) tại BV Jean Talon từ 17 năm qua, đã phải bỏ mạng vì Covid-19 vào ngày 11/06/2020 lúc 11:55, giờ mà các máy móc để hỗ trợ sự sống cho anh đã bị tháo gỡ ra…
Thứ Sáu ngày 01/05, Thông gọi cho tôi và cho biết là anh có triệu chứng đau cơ bắp và sốt mà thuốc Tylénol đã vô hiệu quả. Lúc nầy thì không thấy phát hiện triệu chứng gì về hô hấp cả, nhưng anh cảm thấy ớn lạnh sau khi tắm douche trong một lần hết ca làm việc ở bệnh viện (BV), và anh hỏi xem tôi coi có ý kiến gì không vì tôi là bác-sĩ…Tôi đã trả lời rất có thể là do bị nhiễm Covid-19 và khuyên anh nên cách ly gia đình bằng cách xuống ở tầng hầm dưới (sous sol) và hãy thông báo cho người quản lý (supervisor) của anh trong BV biết là anh không thể đi làm việc được.
Thứ hai ngày 04/05, tức 2 ngày sau, anh đi thử máu thì là dương tính (positif)… Ngay sau đó, vợ và 2 con anh (16 và 18 tuổi) cũng phải tự cách ly ở tầng trệt.
Đêm sau đó, trong lúc thức giấc đi vệ sinh, vợ anh nghe có tiếng ho dữ dội phát ra từ tầng hầm, đó cũng chính là dấu hiệu báo cho biết rằng sự chiến đấu chống lại Covid-19 của chồng chị sẽ bắt đầu…
Chị nhận thấy anh đã bị suy hô hấp trầm trọng và gọi liền xe cứu thương. Người ta đưa anh vào BV Maisonneuve – Rosemont ngày 06/05, họ nhận thấy phổi anh chỉ còn 34% không khí bảo hòa, anh liền được đặt ống thở và được đưa vào khu cấp cứu đặc biệt (phải biết rằng muốn được sống còn thì con người cần phải có khoảng 90% không khí bảo hòa trong phổi)… Trong khu cấp cứu, ngoài đặt ống thở, các BS còn làm đủ cách nhưng phổi của anh đã quá sưng để làm nhiệm vụ của nó.
Ngày 13/05, anh lại được chuyển vào CHUM (Centre Hospitalier de l’Université de Montréal) và ngày hôm sau anh được trị bằng phương pháp ECMO (Extra Corporeal Membrane Oxygenation), một phương pháp cuối cùng, đó là một phương pháp mà sự tuần hoàn được thực hiện ngoài cơ thể qua màng ngoại bào, máu được đưa ra ngoài để oxy hóa rồi được đưa trở vào lại cơ thể, và trong khi đó hệ thống tim + phổi của anh sẽ được tạm nghỉ ngơi để chờ ngày hồi phục của chúng… Các BS đã rất tự tin vì họ nghĩ rằng anh còn trẻ và lại nữa không có một vấn đề bệnh trạng nào cả…
Cũng đã 2 tuần rồi từ khi Toutou ở trong tình trạng mê man do ảnh hưởng của thuốc gây mê và ở trong tình trạng bất động giả tạo để người ta có thể dễ kiểm soát hệ thống tim - phổi - mạch cho anh.
- 1 ống trong cổ họng,
- 1 ống trong xoang mũi thông xuống bao tử để nuôi sống anh,
- 1 ống sonde cho sự tiểu tiện,
- những ống catheters ở mỗi đầu tay & chân,
- cuối cùng là 1 băng couche vệ sinh.
Và đó cũng là tất cả “khí giới” mà người ta cung cấp cho anh để anh có thể chống chọi lại virus Covid-19.
Trong khi đó, vợ anh, mà tôi gọi là “Chị Lan” (Chị là tiếng mà người Việt dùng để gọi người chị lớn trong gia đình, Lan là tên của chị) thì lại chuẩn bị cho một trận chiến khác…
Trong lúc xe cứu thương đưa chuyển chồng chị vào CHUM, thì chị và các con phải tự cách ly ở tầng trệt trong một ngôi nhà 2 tầng duplex mà gia đình chị ở cùng với bà mẹ 78 tuổi đang ở tầng trên một mình… Ngày 12/05, chị nghe có tiếng động mạnh từ tầng trên… Không có dấu hiệu gì của mẹ từ những ngày qua, chị liền gọi cháu gái chị ở gần đó đến để xem sự tình, cháu chị nhìn thấy mẹ chị nằm bất động trên nền nhà và miệng thì sùi bọt mép… Cháu chị facetime cho chị xem, chị liền lập tức rời khỏi khu cách ly ở tầng trệt để chạy lên thăm mẹ mình, vì là y tá trong CHUM, chị đã làm đủ mọi phương pháp có thể để cấp cứu cho bà mẹ nhưng vô ích… Nguyên nhân của cái chết đột ngột là do nhồi máu cơ tim (infarctus de myocarde) và nghi là do Covid-19.
Chị Lan và gia đình đã chịu cảnh tang tóc trong cô lập vì không thể tổ chức một tang lễ theo truyền thống VN và cũng không có được một sự thăm viếng nào của bà con vì do lệnh hạn chế + cách ly + khoảng cách… Covid-19 đã làm tan tác một gia đình đang êm ấm!
Trong thời gian nầy thì con trai chị, Olivier, biểu hiện những triệu chứng suy hô hấp nhẹ và sốt, nhưng đã bình phục được lại sau đó… Còn con gái chị, Aurélie, lại có những triệu chứng suy hô hấp khá nặng: cháu thở khò khè dồn dập và sốt. Aurélie được đưa vào bệnh viện Sainte -Justine để chăm sóc đặc biệt, sự suy hô hấp nầy cũng do Covid-19… Chị Lan phải ở trong bệnh viện cùng với con gái 1 tuần lễ, còn con trai chị, Olivier đã phải ở nhà một mình trong ngôi nhà 2 tầng mà bây giờ không còn một bóng người… Cuối cùng thì Aurélie cũng được trở về nhà cùng với mẹ sau nhiều màn xét nghiệm và cũng bình phục lại được.
Sau khi trở về nhà, Chị Lan đã bị choáng ngợp với bao là cảnh trái ngang, vừa lo tang lễ cho mẹ, vừa lo cho chồng rồi đến phiên Chị cũng bị test + với Covid-19… Chị bị suy sụp nặng nề về thể xác lẫn tinh thần… Sự giúp đỡ về vật chất và nhất là về tinh thần thì cũng chỉ qua những cuộc gọi (appels) hay những tin nhắn (textos)… Thật là đau đớn biết bao khi phải chịu đựng cảnh mẹ mình đã ra đi đột ngột, chồng thì đang trong tình trạng trầm trọng nằm ở khu cấp cứu đặc biệt mà không một ai được thăm viếng, và Chị còn phải lo cho sự an toàn cho 2 con và luôn cả cho chính mình, rồi phải lo chuẩn bị trở lại nhiệm sở CHUM vào vài tuần tới sau khi đã bình phục lại.
Cũng đã hơn 6 tuần mà Toutou rời khỏi tổ ấm và không một ai còn trông thấy anh nữa.
Cứ một ngày anh bị đặt một ống tube thì sau đó anh sẽ phải cần một tuần để hồi sức lại…
Ôi, trận chiến với Covid-19 sẽ thật là dài và kinh hoàng biết bao!
Cổ họng và khí quản bị rạch ra để đặt ống; phổi thì xơ cứng dưới áp suất nhân tạo của không khí; các mạch máu đơ cứng với những ống và ống; đầu não bị hư hoại nặng nề vì những chất hóa học cũng như những chất gây mê; cơ bắp thì tê liệt do nằm bất động trong một thời gian dài…
Tôi hình dung, một khi mà anh Toutou được tháo gỡ tất cả các ống ra, thì anh sẽ phải mất cả năm trời để chỉ lấy lại được một phần nào cho sự bình phục mà thôi.
Tôi tưởng tượng sẽ mời anh đến nhà tôi để khoe cái nhà của tôi đã được tân trang lại và sẽ làm BBQ với tất cả mọi người trong gia đình sau khi lệnh cách-ly được giải tỏa.
Tôi lại tưởng tượng anh sẽ vui mừng biết bao khi hay tin con trai anh, Olivier đã được nhận vào ngành Y-Khoa của trường Đại-Học Laval.
Sáng hôm qua, Chị Lan gọi và báo cho tôi là Chị đang cùng các con lấy xe điện ngầm (métro/subway) để đến bên giường bệnh của chồng… Các BS đã báo cho Chị biết là sự tàn phá của virus quá trầm trọng nên sự sống còn của anh rất là mong manh trong giai đoạn nầy…
Xoang màng phổi của anh Toutou bị đầy khí (pneumothorax) từ 2 ngày nay. Phổi anh thì ngập đầy máu, các BS đã lấy ra 500ml máu trong lồng ngực của anh và anh cũng đã nhận lại được 4 viên máu, nhưng dấu hiệu của sự sống còn rất là hạn hẹp... Đây là trận chiến cuối cùng của anh. Thân thể của anh không thể chịu đựng thêm một vết thương nào nữa… Những cú giáng xuống tiếp tục của kẻ thù vô hình đã làm cho anh ngã gục… Một trận chiến trong vô-thức thầm-lặng + cô-độc trong suốt 6 tuần!
Kẻ thù nầy đã chọn đúng được một đối thủ tầm cỡ: một thanh niên khỏe mạnh; một thầy Judo; một con ngưòi nhân hậu, giàu tình cảm, yêu gia đình; và là một chiến-sĩ ở hàng đầu tuyến đã từng tận tụy săn sóc bệnh nhân trong 17 năm qua.
Anh đã chọn làm ca đêm để có thể có mặt ở nhà cho các con khi chúng còn quá nhỏ. Anh đã nhận làm thêm giờ phụ trội để có thêm thu nhập cho gia đình.
Có thể nào: Sự làm việc quá nhiều đã làm cho anh yếu sức đi chăng? Dụng cụ dùng để bảo vệ cá nhân chưa có đủ hiệu quả chăng? Hay là hệ thống bảo vệ cho các chiến-sĩ áo-trắng ở tuyến đầu trong chiến-dịch phục vụ sức khỏe cho cộng-đồng chưa có đủ hiệu lực chăng?
Toutou đã được giữ lại 6 tuần, tâm hồn anh đã chìm sâu trong im lặng, nặng nề bởi những chất gây mê, thân xác anh rã rời vì chịu đựng quá nhiều các vết nội và ngoại thương…
Tôi đoán là trong anh, anh mong có ngày nào đó anh tỉnh lại để vui mừng nhìn thấy ngày sinh nhật 19 tuổi của Olivier đứa con trai mình vào ngày 13/06 sắp tới, để thấy lại mặt vợ và con gái mình, và cũng như để đến thăm mẹ cha và em trai mình.
Tôi chắc trong anh cũng mong ước có một ngày nào đó anh sẽ có khả năng biểu hiện được một dấu hiệu tốt nào đó để các BS có thể giúp cho anh tỉnh lại…
Anh Toutou thân mến,
Anh đã chết đơn độc trong im lặng, nhưng bức thư nầy sẽ gieo vào lòng những người đọc nó một thương cảm vô biên cho một cuộc chiến-đấu dũng-cảm mà anh đã thi-hành trong nhiệm-vụ của mình.
Cám ơn anh đã cho tất cả, anh thân mến, anh sẽ không bao giờ bị lãng quên./.
Nữ Bác Sĩ Nguyễn Ngọc Lan-Châu
(12/06/2020)
Thư của Bà Tổng Trưởng Bộ Y Tế & Xã Hội Québec (Canada)
(ngày 16/06/2020 lúc 9:00 AM)
Chào Bác Sĩ,
Thật là đau buồn biết bao khi hay tin sự mất mát một người anh họ của Bác Sĩ.
Sự chứng kiến của Bác Sĩ đã chứng minh được rằng anh của BS là một người có tinh-thần trách- nhiệm, giàu lòng nhân-ái và đầy nhiệt-huyết trong nhiệm-vụ của mình.
Tôi cũng thông cảm cho vợ anh, các con anh cùng tất cả các phần tử khác trong gia đình BS.
Chúng ta cần phải vinh-danh cho tất cả những người đứng ở hàng đầu chiến đấu và đã gục ngã trong trận chiến nầy cùng với những người đã hy sinh sự sống của mình cho những người già và khuyết tật. Chúng ta sẽ không bao giờ quên họ được.
Cám ơn BS đã chuyển bức thư nầy cho tôi, và tôi cũng đã chuyển cho Bà Marguerite Blais, tổng trưởng trách nhiệm về “Người Già và Khuyết Tật” (Ainés & Proches aidands)
Tôi cũng xin chân thành chia buồn với BS về sự ra đi của bà mẹ vợ của người anh họ Bác Sĩ,
Danielle McCann,
Tổng Trưởng Bộ Y Tế & Xã Hội
Un guerrier meurt au service de la santé et l’histoire tragique de sa famille
Dre LAN C NGUYEN, MD
(12/06/2020)
|
