TÌNH ĐỒNG LOẠI, TÌNH PHỤ TỬ, TÌNH MẨU TỬ Ở LOÀI VẬT

Trần Đăng Hồng, PhD

Trong thiên nhiên, để bảo tồn sự sống, loài vật phải cạnh tranh để sinh tồn, tiêu diệt loài khác hay đồng loại hay giết cả con cái để chiếm ưu thế môi trường sinh sống.

ĂN-THỊT-ĐỒNG-LOẠI

Để sinh tồn, sinh vật có khuynh hướng tiêu diệt, ăn tươi nuốt sống sinh vật thuộc loài khác để làm thực phẩm cho mình, vốn là bản chất cạnh tranh để sinh tồn của mọi sinh vật, và chính đó tạo ra dây chuyền thực phẩm. Chẳng hạn, Con Người là loại ăn tạp, ăn tất cả sinh vật không từ bất cứ loại động vật nào khác. Không những thế, một số động vật còn ăn thịt đồng loại (Cannibalism). Có khoảng 1500 loài động vật ăn-thịt-đồng-loại, trong đó có Con Người, nhất là khi nguồn thức ăn thiên nhiên cạn kiệt.

Khoảng 90% các loại động vật sống trong nước là loại ăn-thịt-đồng-loại. Con có thân xác lớn ăn thịt đồng loại nhỏ là rất thông thường, chẳng hạn cá lóc lớn ăn cá lóc nhỏ hay ròng ròng. Loài sóc Belding’s Ground Squirrel (Urocitellus beldingi) ăn thịt đồng loại nhỏ tuổi chạy chậm hơn; ấu trùng chuồn-chuồn (con bà-mụ) sống trong nước xơi tái đồng loại nào nhỏ không trốn thoát được nanh vuốt. “Đồ chó má” là tiếng chữi rất nặng dành cho kẽ hung ác, không biết thương đồng loại. “Chó má” là loài chó hoang (Hyenas), ăn thịt loài thú khác, nhưng chúng không ăn thịt đồng loại, ngay cả khi đói không tìm ra thức ăn. Các động vật thượng đẳng khác như sư tử, cọp, mèo, v.v. không ăn thịt đồng loại. Loài khỉ ăn thịt cũng vậy, săn lùng giống khỉ khác để ăn, chứ không ăn thịt đồng chũng.

Dế ăn thịt đồng loại nếu thiếu thức ăn

Ở loài bọ-ngựa, khi làm tình xong con cái ăn thịt con đực để lấy năng lượng đẻ nhiều trứng. Tương tự như vậy, con cái loài nhện lưng đỏ (redback spider, Latrodectus hasseltii), nhện quả phụ đen (black widow spiderLatrodectus mactans), con cái loài bò cạp, và còn nhiều loài khác, xơi tái thịt chồng sau khi làm tình.

Bọ ngựa cái ăn thịt con đực sau khi làm tình xong

CHA ĂN THỊT CON

Ở vài loài sinh vật, con đực ăn thịt con của mình. Chẳng hạn ở loài dã nhân chimpanzee, một nhóm con đực tấn công các con nhỏ của chúng để ăn thịt. Ở loài heo, mèo, nhất là giống cá cũng vậy. Các nhà khoa học giải thích là các con đực này muốn sớm làm tình với thú cái, giết con nhỏ để mẹ mau trở lại trạng thái tình dục.

MẸ CÓ ĂN THỊT CON KHÔNG?

Để bảo tồn nòi giống, đa số thú mẹ có bản năng bảo vệ con, ngay cả “Cọp dữ không ăn thịt con”. Khi đẻ và con còn nhỏ, thú mẹ trở nên hung dữ nếu đàn con bị đe dọa tính mạng. Khi thấy diều, gà mẹ gọi đàn con chui vào cánh, và sẳn sàng chiến đấu mổ vào diều. Con đà diểu bình thường gặp sư tử thì chạy trốn, nhưng khi có đàn con, nó chiến đấu cho tới khi sư tử chạy trốn hoặc nó chết. Nhiều trường hợp, nó giết được sư tử. Khi chó đẻ, người lạ chớ lại gần.

Tuy nhiên, trong vài trường hợp, thú mẹ ăn thịt con, nhất là khi chúng quá đói.

Viết ngày Lễ Mẹ của nước Anh (Mother’s day, 18/3/2012)

Trần- Đăng Hồng