MƯA SÀI GÒN

TS Nguyễn Văn Ngưu

Mưa là một hiện tượng tự nhiên của thời tiết. Thế nhưng những giọt mưa lại làm cho con người ta trở nên xao xuyến và có thật nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Cơn mưa bất chợt kéo đến ở Quezon City trưa hôm nay làm tôi chợt nhớ những tháng ngày mưa rơi ở Sài Gòn. Trong bài hát Nhớ Mưa Sài Gòn của nhạc sĩ Vĩnh Tâm có những dòng sau:

Đã qua rồi những ngày mưa chợt nắng
Những con đường Sài Gòn in bước chân
Dấu chân buồn một mình anh cô đơn nhớ người
Và cơn gió thoáng như em thầm gọi

Và bài hát của Đêm Nhớ Về Sài Gòn nhac si Trầm Tử Thiêng có những dòng sau:

Đêm nhớ về Sài Gòn

Tiếng nhạc vàng gọi từng âm xưa

Ánh đèn vàng nhạt nhòa đêm mưa

Ai sầu trong quán úa

MÙA MƯA Ở SÀI GÒN

Sài Gòn có khoảng 160 ngày mưa trong một năm. Nói về thời điểm mùa mưa ở Sài Gòn thì thất thường mà không ai có thể dự đoán được. Vào cuối tháng 4, Sài Gòn có gió mùa Tây Nam và đây là thời điểm chuyển từ mùa khô sang mùa mưa ở Sài Gòn và thành phố này có nhiều cơn mưa chuyển mùa. Sau những ngày nắng nóng kinh hoàng, Sài Gòn có xuất hiện những cơn mưa rào bất chợt. Tuy nhiên, lượng nước mưa trung bình ở Sài Gòn trong tháng 4 thì rất ít, vào khoảng 68.58 mm.

Mùa mưa ở Sài Gòn thực sự bắt đầu vào tháng 5 khi gió mùa Tây Nam hoạt động với cường độ trung bình. Trong tháng 5, Sài Gòn vào buổi sáng có nắng trải đều khắp các quận huyện nhưng càng về trưa mây xuất hiện càng nhiều. Thời điểm này sẽ là lúc Sài Gòn có những cơn mưa rào bất chợt. Có những buổi sáng trời Sài Gòn trong vắt, nắng chói chang, dự hôm nay sẽ là một ngày nắng to. Nhưng bất chợt lại mưa ngay. Mưa ào ào. Ầm ầm. Tuy nhiên, cũng có những buổi chiều trong tháng 5, mưa dông đổ xuống trên diện rộng khiến nhiều tuyến đường ở Sài Gòn hóa thành sông, xe chết máy hàng loạt. Lượng nước mưa ở Sài Gòn tăng từ 68.58 mm trong tháng 4 lên đến 142.24 mm trong tháng 5.

Lượng nước mưa trung bình ở Sài Gòn tăng lên đến chừng 162.56 mm trong tháng 6. Vào tháng 6 Sài Gòn có nhiều cơn mưa rả rích từ chiều này đến sáng nọ, từ lúc trưa cho đến chập tối. Cả thành phố thoảng một mùi hương của mưa, của những thứ nhỏ nhặt đang chìm vào trong mưa, toát lên nét đặc trưng vốn có. Chỉ cần đưa tay ra bên ngoài, chỉ cần ngước lên bầu trời xám xịt kia, là có thể cảm nhận được, giọt tí tách đang rơi rớt xuống mắt mi, xuống vai, xuống làn tóc mềm, xuống đất khô, hòa lẫn bao nỗi niềm khó tả, tan cả vào không khí.

Mùa mưa điển hình ở Sài Gòn thật sự bắt đầu vào tháng 7 với 23 ngày mưa và với lượng nước mưa dồi dào chừng 294 mm. Sau tháng 7, mùa mưa tiếp tục trong tháng 8 khi Sài Gòn có 22.4 ngày mưa với lượng nước mưa chừng 269.8 mm. Bước qua tháng 9, Sài Gòn bắt đầu có những cơn mưa dầm dề, rả rích – mưa từ sáng sớm đến xế chiều và mưa dứt khi đêm về. Trong tháng 9, có hôm Sài Gòn lại có mưa một lúc rồi ngưng để nắng chiều rọi vào những vũng nước mưa còn đọng lại trên mặt đường. Cũng có nhiều đêm trời Sài Gòn bất chợt đổ cơn mưa dai dẳng. Trong tháng 9, Sài Gòn có nhiều ngày mưa nhất trong năm (23.1 ngày mưa) và lượng nước mưa trong tháng này là nhiều nhất trong năm, chừng 327.1 mm

Lượng nước mưa ở Sài Gòn giảm xuống nhanh đến chừng 111.76 mm trong tháng 10 và mùa mưa ở Sài Gòn chấm dứt trong tháng 11 khi trời có ít mưa và nắng khô hanh hoặc nắng nóng chói chăng ngay từ buổi sớm. Lượng nước mưa ở Sài Gòn chỉ còn 38.1 mm trong tháng 11.

NHỮNG NÉT ĐẶC BIỆT CỦA MƯA SÀI GÒN

Nhiều người Sài Gòn hay nói Sài Gòn thật đỏng đảnh hết nắng rồi mưa, hết mưa rồi nắng. Phần lớn những cơn mưa Sài Gòn chợt đến một cách đột ngột, không thong thả, mà ào ào ngay từ những giây phút đầu tiên. Mưa ào ào. Ầm ầm. Xối xả. Sài Gòn cái gì cũng nhanh, ngay cả những cơn mưa cũng vậy, đến hối hả mà đi cũng nhanh. Tưới mát cho Sài Gòn độ khoảng nửa giờ hoặc có thể ngắn hơn thì mưa tạnh, trời lại trở về với cái nắng thường thấy ở Sài Gòn. Đường lại ráo như mưa chưa từng đến. Hoặc có khi đang mưa thì trời bỗng nắng, hoặc có khi nắng vàng giòn giã, trời bỗng đổ cơn mưa.

Nắng rực rỡ dát vàng, mưa rì rào làm ướt mèm những con đường như chưa từng được ướt. Lá rơi – Sài Gòn mưa, những chiếc lá me rơi rụng xuống mặt đường, những cánh hoa không chịu được sức nặng của những giọt mưa cũng rơi xuống và an phận nằm trên mặt đất, bầu không khí trở nên trong lành, man mát, và tĩnh lặng hơn. Những dòng xe xuôi ngược. Chuông nhà thờ vang vọng. Mưa ướt cả tiếng chuông.

Ở Sài Gòn đôi khi đi trên đường này thì vẫn nắng chang chang, đi qua một con đường khác thấy râm râm, âm u, đi qua con đường khác nữa là đã thấy mưa. Lụp bụp vài hạt lớn rồi bỗng mưa tầm tã. Không kịp rút áo mưa trong cốp xê ra là ướt ngay. Cũng có những ngày, trời đang nắng nóng chang chang, đang chạy xe ngoài đường, bỗng dưng chẳng lời báo trước, cơn mưa đổ ào xuống, ướt nhẹp, dù trời vẫn đang quét từng tia sáng vàng ươm xuống lòng đất. Làn mây xám nhỏ sẽ kéo vào thinh không một màn xám xịt, những tiếng sấm bắt đầu dạo chơi cùng ánh chớp. Nắng bị mây giấu nhẹm và tí tách, tí tách, mưa rơi rơi nhảy nhót khắp nơi trong thành phố Sài Gòn.

Trong mùa mưa ở Sài Gòn có nhiều ngày chỉ có những cơn mưa rào thoáng qua đủ làm ướt con đường, nhưng cũng có những ngày cũng có những ngày với cơn mưa rả rích kéo dài trong suốt cả ngày hay những ngày với cơn mưa tầm tã suốt cả ngày lẫn đêm. Có đôi lần, bầu trời Sài Gòn nhắc nhở mọi người về một cơn mưa đang sắp sửa đổ bộ xuống lòng đường. Ấy là khi màn mây đen che lấp một khoảng không rộng lớn mà cứ tưởng rằng trời đã dần về đêm, để rồi cơn gió mạnh thổi bay đám bụi lên không trung như cơn lốc xoáy nhỏ, hàng cây già rùng mình sợ hãi chẳng dám níu giữ tán cây, để hàng loạt chiếc lá cứ thế xoay vòng xoay vòng tứ tung. Đến đỉnh điểm, một tia chớp sáng rực tận chân trời, mở màn cho mưa ào ào len lỏi khắp lối trước khi lặng yên trên nền đất.

Và cũng đôi khi, mưa Sài Gòn âm thầm lặng lẽ ngân lên khúc nhạc của mình về đêm, khi tất thảy mọi người đã dần chìm vào giấc ngủ êm đềm với giấc mơ nhẹ dịu. Cứ thế từng thanh âm rung lên rồi từ từ tan vào mặt đất, chỉ có bóng đèn đường đỏ rực soi bóng cho câu chuyện mà mưa đang kể. Đến sáng hôm sau, người Sài Gòn chợt nhận ra một cơn mưa đêm vì lòng đường còn ướt át, để rồi tiêng tiếc vì bỏ lỡ một khoảnh khắc đẹp của đêm.

MƯA VÀ NGƯỜI SÀI GÒN

Sau cơn mưa trời lại trong xanh, chẳng còn gì ngoài những giọt mưa đọng trên mặt, trên tóc, trên áo người đi đường. Sau cơn mưa trời lại sáng và lòng người cũng vậy, không còn những khuôn mặt nhăn nhó. Có lẽ, cơn mưa bất chợt đã làm dịu đi những muộn phiền vất vả, làm trôi đi những cơ cực bao ngày. Mưa Sài Gòn khiến cho lòng người thổn thức khi nhìn thấy sự thay đổi của đất trời và của chính mình, nhấc mình ra khỏi vòng lẩn quẩn của công việc, của cuộc sống. Dù giây phút ngắn ngủi thôi nhưng cũng quá đủ để tìm sự lắng đọng giữa cuộc sống bộn bề. Ngắm nhìn nước mưa lất phất xuống cung đường.

Mưa Sài Gòn – Những giọt mưa đọng trên áo, trên tóc, trên mặt người đi đường, nhưng bạn chợt nhận ra những nét mặt khác với thường ngày. Không nhăn nhó, không vội vã vì phải chờ đèn xanh, có lẽ cơn mưa bất chợt đã phần nào đó làm dịu mát nỗi lòng của con người. Để họ có thể dễ dàng thở ra những muộn phiền, để mưa làm trôi đi bao nhọc nhằn ngày cũ. Cơn mưa ngắn ngủi cũng đủ làm dịu lại cái gay gắt của những ngày nắng nóng, khiến cho con người ta được phép thả hồn mình bên ly cà phê.

Để khi Sài Gòn nhẹ nhàng bước vào mùa mưa, lòng người lại nhóm nhen lên không ít chuyện, chỉ hẹn đến ngày này lại đem ra để vui cùng. Sài Gòn mưa là lúc bàn tay ai nắm bàn tay ai, lướt nhanh trên phố, hơi ấm trao nhau dưới tán ô chung ngại ngùng mà trìu mến. Sài Gòn mưa là lúc đôi vai ai dựa thật sát vào nhau, núp dưới tán hiên nhà người lạ, dù xung quanh đông người cùng chen chúc. Những cơn mưa sáng không quá to nhưng cũng khiến cho áo mỏng các nàng phải tìm hiên để nép.

Đằng sau những thi vị được mưa mang lại, Sài Gòn cũng còn có những mảnh đời không một lối đi về đang co người lại. Cho dù chỉ kéo dài khoảng hơn nửa tiếng đồng hồ, cơn mưa gây khó khăn cho người đi xe trên đường vì dễ té ngã. Người đi đường và người dân buôn bán gặp đôi chút bất tiện do cơn mưa đổ xuống bất chợt. Một số hàng quán hay hàng rong bên đường vội vã dùng bạt che. Một người bán hàng ven đường vắng khách khi mưa đổ xuống. Những người mẹ, người chị bên gánh hàng rong che vội tấm ni-lông cho gánh hàng còm cõi.

Trong dòng xe cộ hối hả chạy trong cơn mưa, lâu lâu lại nghe tiếng còi xe cấp cứu buồn thê thảm. Trong màn mưa, hai mảng đối lập của cuộc sống cũng hiện lên một cách rõ ràng. Người giàu chạy vội để về với chăn ấm, nệm êm với ly cà phê nóng, ấm. Người nghèo chạy vì chén cơm, manh áo cuộc đời. Chẳng còn ngỡ ngàng khi ai đó đang bon chen dòng người hối hả bỗng ướt sũng bởi cơn mưa rào trút thẳng xuống giữa cái nắng hanh hao mà chẳng thèm báo trước.

Những người đi đường không mang theo áo mưa chạy vội vào mái hiên nhà ven đường để trú mưa. Trú mưa ở Sài Gòn là những khoẳng khắc khá đặc biệt. Giữa dòng chảy thời gian bận bịu thường ngày, đột nhiên tất cả phải ngừng lại, nhường chỗ cho một ít phút tươi mát, nghỉ ngơi. Mọi người quây quần dưới một mái hiên xa lạ nhìn mưa rơi, có người xuýt xoa sao mưa to thế, có người yên lặng, có những người nói chuyện với nhau, thỉnh thoảng cả nhóm người tự nhiên bắt được một chủ đề chung thế là nói chuyện rôm rả.

MƯA SÀI GÒN CÒN BUỒN KHÔNG EM

Sài Gòn sau những làn mưa, có chút gì đó mờ ảo, thi vị và rất đẹp. Sài Gòn mưa, một màn mưa khiến lòng mới hả hê vì cái mát lạnh mà nó mang đến, thì bỗng chốc đã vội trầm tư. Nhiều người cô đơn thích tìm một góc khuất trong một quán cà phê quen thuộc ngồi một mình lúc Sài Gòn mưa rồi nhìn ra ngoài mưa, vừa nghe tiếng mưa rơi và chìm trong thanh âm của một bản nhạc êm đềm. Nữ nhạc sĩ Nguyệt Ánh có viết những dòng sâu trong bài hát Mưa Sài Gòn Còn Buồn Không Em:

Mưa Sài Gòn, còn buồn không em?
Ta tìm đâu ngày cũ êm đềm
Nhớ con đường ngập nước mưa đêm
Từng quầy hoa ghế đá công viên

Và

Mưa bên nầy buồn lắm em ơi
Riêng mình ta lê bước trên đời
Giãi Ngân Hà ngăn cách đôi nơi
Từng giọt mưa như nước mắt rơi